Από την ομιλία της Ξανθίππης (Ξανθής) Πατμανίδου-Παπαναστασίου η οποία ήταν καλεσμένη στην διημερίδα του Δήμου Χαϊδαρίου του προγράμματος « ΕΛΠΙΔΑ» – “HOPE” με θέμα : Η ιστορία των απαρχών του παρελθόντος της Ευρώπης προς τιμή και σε μνήμη των θυμάτων του Ναζισμού την Παρασκευή 5 Απριλίου 2013
___________________________
Αμάνικο λευκό πουλόβερ
«Μην ξεχάσετε ποτέ γιατί πέθανα» έγραψε στο τελευταίο του μήνυμα.
Μετά τους πήγαν στο ανάχωμα.
Αχνιστοί κόκκινοι λεκέδες ξεπήδησαν από την ριπή του αποσπάσματος κι έτρεξαν πάνω στο αμάνικο λευκό πουλόβερ του.
Τα μαλλιά της Σταθούλας που απλώθηκαν στον αέρα καθώς έπεφτε χτυπημένη πλάι του πριν από εκείνον του άφησαν ένα φιλικό χαιρετισμό.
Ύστερα σηκώθηκε άνεμος και σκόρπισε τις σπίθες από τις κάνες των όπλων.
Σαν να μου χώθηκε μια σπίθα στο μάτι.
Κράτησα την καυτή παρουσία της στη λακκούβα της δεξιάς παλάμης μου.
_____________________________________________________________________
Αυτή είναι η πρώτη σελίδα του ανέκδοτου βιβλίου μου για την έρευνα μου για τις εκτελέσεις των Γερμανών και των Ελλήνων συνοδοιπόρων τους στην Αθήνα στην επάρατη δεκαετία του 1940 και εν μέρει του 1950. Ο πρωτότοκος γιός των γονιών μου αδελφός μου Πέτρος Πατμανίδης εκτελέστηκε στο Γουδή, στην Αθήνα, στις 21 -2-1948.
Ποια δύναμη είναι αυτή που κρατάει ζωντανή τη μνήμη που καταγράφεται στην ίνα κάθε ατόμου και περιμένει την κατάλληλη στιγμή για να εκδηλωθεί;
Μήπως είναι τα ατέλειωτα δάκρυα της μάνας που στάζουν τις νύχτες πάνω στα κοιμισμένα της παιδιά, όταν της έχουν σκοτώσει τον άντρα η το παιδί της αγόρι η κορίτσι;
Μήπως είναι ο ήχος που φτάνει στα αυτιά των πολιτών από τις κραυγές των συναγωνιστών, όταν αποχαιρετάνε και καταγγέλλουν την εκτέλεση συντρόφων τους, αδιαφορώντας αν αυτές μπορεί να στοιχίσουν και την δική τους τη ζωή;
Μήπως είναι ο εκκωφαντικός θόρυβος των ερπυστριών των τάνκς η των όπλων που τρομάζουν κάθε ζωντανό οργανισμό με την σαρωτική διέλευσή τους που υποχρεώνει σε καταστολή κάθε αντίστασης από τον φόβο σύνθλιψης;
Μπορεί και να’ ναι η Υπόσχεση που δίνεται φανερά η σιωπηλά ότι καμιά αδικία δεν πρέπει να μένει ατιμώρητη. Την νιώθουν όλοι ότι υπάρχει, ότι συμβαίνει και περιμένει να έρθει η ώρα της αποτίμησης και της απόδοσης δικαιοσύνης και τιμής
Τι άνθρωποι μπήκαν στο χορό της Εθνικής Αντίστασης, αναρωτήθηκα.
Ποιος ήταν και τι ήθελε ο λαός που εντάχθηκε σ’ αυτό το μαζικό κίνημα απαλλαγής από τον ξένο κατακτητικό ζυγό;
Έτσι μπήκα στην διαδικασία της έρευνας ξεκινώντας από το σπίτι μου.
Ποιος ήταν και τι ήθελε ο δεκαεξάχρονος αδελφός μου που μπήκε στην Αντίσταση και πλήρωσε με το αίμα του την επιλογή του αυτή;
«Ήταν καλό και συμπονετικό παιδί» μου έλεγαν οι γονείς μου, οι γείτονες, οι συγγενείς και οι φίλοι. « ΄Ηταν θαρραλέο και γενναίο παιδί» μου είπαν κάποιοι συναγωνιστές του που επιζήσανε.
«Τότε γιατί τον σκότωσαν;» απόρησα.
«Να βρω και τους άλλους να δω ποιοί ήταν και τι έκαναν» σκέφθηκα.
Άρχισα από Αρχές, δηλαδή Δικαστικές αρχές, Στρατιωτικές αρχές, Δημοτικές αρχές (Νεκροταφεία, Ληξιαρχεία και ότι άλλο μπορούσα να προσεγγίσω). Έκλεινα ραντεβού που τα περισσότερα δεν πραγματοποιούνταν με την πρώτη φορά, αν δεν είχαν αποφασίσει τι θα μου πουν, αφού σκάλιζα εποχή που πονούσε ακόμα. Πολλές φορές περίμενα ατέλειωτες ώρες για μια ακρόαση αρμόδιου είτε ήταν Εφέτης, είτε Δήμαρχος, η Στρατηγός η και Υπουργός και η απάντηση ήταν «δυστυχώς δεν υπάρχουν Αρχεία διότι πολτοποιούνται με την παρέλευση πενταετίας.»
Κι εγώ απαντούσα:
«είναι εγκληματική πράξη να πολτοποιείται η ιστορία. Θα βρω την άκρη»
Και την βρήκα.
Μετά την πρώτη καταγραφή από το Ληξιαρχείο της Αθήνας όπου πολλές φορές, μεταχρονολογημένα καταγράφονταν εκτελέσεις περιόδου Εμφυλίου και σχεδόν καθόλου περιόδου Κατοχής, όπου τελικά δεν είχαν δηλωθεί όλες οι εκτελέσεις αλλά εγώ είχα μαρτυρίες συγγενών ότι έγιναν, προσπάθησα να βρω άκρη από τα καταχωνιασμένα σε αραχνιασμένα υγρά υπόγεια Αρχεία Φυλακών εκείνης της περιόδου. Η χειρόγραφη καταγραφή από τα ποινολόγια των φυλακών Αβέρωφ έφερε σε φως τον μακρύ κατάλογο των εκτελέσεων και την στέρηση της χώρας μας των άξιων παλικαριών της που έβαλαν την ύπαρξή τους στην υπεράσπιση της Πατρίδας και αμείφθηκαν με αυτό τον τρόπο.
Διασταυρώνοντας όλες τις πληροφορίες που κατάφερα να μαζέψω από τις διάφορες πηγές και ρωτώντας τους όποιους συγγενείς βρήκα και μίλησα μαζί τους, έμαθα.
Έμαθα ότι δεν πολέμησαν για να αδικήσουν η να σκλαβώσουν άλλους. Είχαν ιδανικά πανανθρώπινα. Την Ελευθερία, την εθνική απελευθέρωση και ανεξαρτησία και υπερασπίστηκαν την διαφύλαξη της έννοιας της Δημοκρατίας που μας δίδαξε ο χαρισματικός πρόγονός μας που κατοίκησε τόσους αιώνες πριν σ’ αυτό τον τόπο.
Ένας μελλοθάνατος γράφει στον πατέρα του στο τελευταίο του γράμμα:
«Αγαπημένε μου πατέρα είμαι περήφανος για σένα, για την ανατροφή που μου έδωσες, για την διαπαιδαγώγηση που μου έδωσες, είμαι περήφανος γιατί ξέρω ότι έχω αγωνιστές στην οικογένειά μου. Πατέρα πεθαίνω για το λαό, πεθαίνω ηρωικά… θ’ αντιμετωπίσω το θάνατο με το κεφάλι ψηλά, θα πέσω παλικαρίσια.»
Δεν λύγισαν στις απειλές και τα βασανιστήρια που τους έκαναν. Δεν πρόδωσαν την υπερηφάνεια τους βάζοντας μια υπογραφή υποτέλειας που τους ζητούσαν με κάθε τρόπο κι έτσι να διπλό-σκλαβώνονταν εξευτελισμένοι και περιφρονημένοι από φίλους, συναγωνιστές και συντοπίτες, εξουθενωμένοι στην ουσία σαν άτομα χωρίς υπερηφάνεια και υπόληψη, εφόσον οι « δηλώσεις μετανοίας» θυροκολλούνταν στα σπίτια , στις εκκλησίες , στις κοινότητες, στους Δήμους και στις εφημερίδες.
Οι ατιμωτικές δηλώσεις αποκήρυξης της ιδεολογίας και του ΕΑΜ που αρνούνταν να υπογράψουν και κατά την διάρκεια της Γερμανικής Κατοχής έφεραν μπροστά στο δολοφονικό εκτελεστικό απόσπασμα αρκετές εκατοντάδες η και χιλιάδες πατριωτών για πολλούς από τους οποίους δεν έχουμε ακριβή στοιχεία. Στην διάρκεια της διάλυσης των στρατοπέδων οι κατακτητές εξαφάνισαν κάθε κατάσταση με ονόματα και πράξεις. Οι μαρτυρίες των συγγενών η των συναγωνιστών τους αποτέλεσαν την βάση της καταγραφής και μετέπειτα της έρευνας για να βγει στο φως το αποτέλεσμα της θηριωδίας ενός κατακτητικού πολέμου.
Οι αγωνιστές δεν άφησαν μνήμες μισαλλοδοξίας και μηνύματα μίσους. Αντιθέτως οι τελευταίες επιστολές που άφηναν στους συγγενείς και φίλους τους είναι γεμάτες από συμβουλές στην μάνα, στις γυναίκες και τις αδελφές να μην κλαίνε, να μην μαυροφορούνε και να στέκονται στο πλευρό των πατεράδων παρηγορητικά για να μην καταρρεύσουν και χαθούν. Αφήνουν χρέος στις γυναίκες τους να σπουδάσουν τα παιδιά και να φροντίσουν να γίνουν καλοί πολίτες με αγάπη για την Πατρίδα ( κι ας ξέρουν ότι μερικές φορές οι εκπρόσωποι της πατρίδας τους έστειλαν στο απόσπασμα). Η ευθύνη για την υπεράσπιση της Ελευθερίας και της Δικαιοσύνης είναι καθήκον βαθειά ριζωμένο στους γενναίους. Δεν έκρυψαν τα αισθήματά τους για τους συνεργάτες των κατακτητών. Εμψυχώνουν τους νέους να γίνουν συνεχιστές- αγωνιστές υπερασπιστές των τίμιων ανθρώπων. Να μην εφησυχάζουν όταν βλέπουν ότι απειλείται ο Λαός και η Πατρίδα.
Το ίδιο μήνυμα στέλνουν στις τελευταίες τους επιστολές άνδρες και γυναίκες. Τραγουδώντας και χορεύοντας αποχαιρετούν τους συναγωνιστές τους. Φορούν ότι καθαρό ρούχο έχουν και είναι προετοιμασμένοι να μην λυγίσουν και εξευτελιστούν.
Χαϊδάρι
Το Χαϊδάρι σαν τόπος συγκέντρωσης κρατούμενων αγωνιστών κατά την διάρκεια της Γερμανικής κατοχής έχει σηκώσει ένα μεγάλο χρέος. Από τα στρατόπεδά του έφυγαν για εκτέλεση η αποστολή στα στρατόπεδα καταναγκαστικής εργασίας στην Γερμανία, γυναίκες και άντρες που μετείχαν, αλλά και που δεν συμμετείχαν σε αγώνες κατά των εισβολέων, είχαν όμως την ατυχία να βρεθούν σε μπλόκα που στήνονταν σε όλες τις συνοικίες προκειμένου να σπάσει η Αντίσταση. Είναι τόπος μαρτυρίου κυριολεκτικά γιατί και βασανίζονταν και εκτελούνταν κρατούμενοι πολλές φορές ανάπηροι που μετά από πολύχρονες εξορίες σε ξερονήσια και φυλακίσεις σε μπουντρούμια ανήλιαγων φυλακών μεταφέρθηκαν στο κολαστήριο του Χαϊδαρίου για οριστική εξόντωση.
Από όσα επίσημα στοιχεία κατάφεραν να συγκεντρωθούν, όπως αναφέρει ο γιατρός του στρατοπέδου, από το Χαϊδάρι πάρθηκαν και εκτελέστηκαν 1800 άνθρωποι και 300 θανατώθηκαν κατά τις ανακρίσεις στην οδό Μέρλιν και στο Χαϊδάρι. Δεν εξακριβώθηκαν όμως τα στοιχεία όλων των εκτελεσμένων. Πολλούς από αυτούς που εξοντώνονταν κατά την ανάκριση τους πέταγαν σε σκουπιδότοπους την νύχτα για να μην βρεθούν ποτέ.
Όσο κι αν γράφτηκαν βιβλία από διάφορους κρατούμενους, όπως ο γιατρός Αντώνης Φλούντζης και άλλοι, που τους οφείλουμε ευγνωμοσύνη για την διάσωση στοιχείων, νομίζω ότι κανείς δεν μπορεί να περιγράψει τις ατέλειωτες ώρες προσμονής και αγωνίας που πέρασαν τόσες χιλιάδες ανθρώπων που κρατήθηκαν άδικα εκεί.
Στην επί πολλά χρόνια ενασχόλησή μου σε θέματα κράτησης και εκτέλεσης άκουσα διηγήσεις ανδρών και γυναικών αγωνιστών που φυλακίστηκαν η εξορίστηκαν κατά την διάρκεια της Κατοχής και του Εμφύλιου που δείχνουν το σθένος και την αλληλοκατανόηση των ανθρώπων που μπήκανε σε πολύχρονες οδυνηρές ταλαιπωρίες και όμως ποτέ δεν μετανόησαν για την ένταξή τους παρ’ όλο που εξ αιτίας τους υπέφεραν όλοι στην οικογένειά τους.
Θεώρησαν ότι έκαναν το ΧΡΕΟΣ τους προς την πατρίδα.
Σε καταστάσεις ανάγκης η συσπείρωση των υγειών δυνάμεων είναι επιβεβλημένη. Με προπομπούς τους θαρραλέους νέους και αρωγούς τους έμπειρους μεγαλύτερους πολίτες θα συνεχιστεί η περιφρούρηση της αξιοπρέπειας της πατρίδας μας, όπως άλλοτε και τώρα.
Με τιμή
Ξανθίππη Πατμανίδου – Παπαναστασίου
Ερευνήτρια
Πρόεδρος σωματείου εκτελεσμένων αγωνιστών στην Αθήνα «ο Αττικός Τύμβος»
Γ.Γραμματέας σωματείου εκτελεσμένων αγωνιστών στην Κέρκυρα «Λαζαρέτο»
e-mail – xanthi_papa@yahoo.gr τηλ.-φαξ 210-5819145
0 Σχόλια