Στοιχεία από το βιβλίο Φυλακές Κέρκυρας-Λαζαρέτο 1947-1949 ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ

Η ίδρυση, οργάνωση και ανάπτυξη του Σωματείου Συγγενών και Φίλων Εκτελεσμένων Πολιτικών Κρατουμένων Φυλακών Κέρκυρας, περιόδου 1947-1949 με την επωνυμία "Λαζαρέτο" υπήρξε αποτέλεσμα συναισθηματικής παρόρμησης μικρής ομάδας συγγενών και πρώην συγκρατούμενων των εκτελεσμένων.

Το 1978, με πρωτοβουλία μελών του Σωματείου, πραγματοποιήθηκε η πρώτη επίσκεψη στο νησάκι Λαζαρέτο. Θα απαιτηθούν προσπάθειες πέντε ετών μέχρι να εγκριθεί -το 1983- το καταστατικό του Σωματείου. Στα 18 χρόνια που μεσολάβησαν, πραγματοποιούνται στο Λαζαρέτο, στους τάφους των εκτελεσμένων, ετήσιες τελετές μνήμης, με τη συνεργασία πάντοτε του Δήμου Κερκυραίων.

Το Σωματείο ωστόσο δεν περιορίσθηκε μόνο σ' αυτές τις εκδηλώσεις. Με δικές του δαπάνες έκανε βατό στον επισκέπτη το χώρο των εκτελέσεων και πέτυχε:

  • να ευαισθητοποιήσει την κοινή γνώμη της Κέρκυρας αλλά και της υπόλοιπης Ελλάδας, ώστε να αποτραπεί η πώληση του νησιού σαν βραχονησίδα,
  • να αναγνωρισθεί το νησάκι με απόφαση του Υπουργείου Πολιτισμού ως ιστορικός τόπος που χρειάζεται ειδική κρατική μέριμνα και προστασία,
  • να συγκροτηθεί ομάδα εργασίας, η οποία επεξεργάσθηκε προτάσεις ανάδειξης και προβολής των μνημείων του νησιού, στα πλαίσια σύγχρονων λειτουργιών. Οι προτάσεις αυτές έγιναν ήδη αποδεκτές από το Υπουργείο Πολιτισμού και με κατάλληλες ενέργειες προωθούνται στον EOT και το Υπουργείο Χωροταξίας και Περιβάλλοντος, με στόχο την έκδοση προεδρικού διατάγματος για τη χρήση γης και τη μεταβίβαση του ιδιοκτησιακού καθεστώτος του νησιού στο Δήμο Κερκυραίων.

Σκοπός του Σωματείου είναι η διαφύλαξη της ιστορικής μνήμης που συνδέεται με το νησάκι Λαζαρέτο και τις Φυλακές της Κέρκυρας. Το Σωματείο πιστεύει ότι ο σκοπός αυτός, απαλλαγμένος από κάθε κομματική σκοπιμότητα, έχει εθνικό χαρακτήρα. Ιδιαίτερα οι ιστορικές μνήμες που αναφέρονται στην περίοδο του Εμφυλίου πολέμου αποτελούν πολυσήμαντη υποθήκη για τις μελλοντικές γενιές, αφού προβάλλουν πράξεις ανθρώπινης αξιοπρέπειας, αυταπάρνησης και ηρωισμού.